We spreken van legnood wanneer een kip niet in staat is een ei te leggen dat klaar is in de eileider. Legnood kan veel verschillende oorzaken hebben. We zien legnood vooral bij jonge leghennen die voor het eerst een ei leggen, maar ook bij de wat oudere leghennen. Legnood is gevaarlijk voor kippen en bij uitblijven van behandeling zelfs dodelijk.

Oorzaken en gevolgen van legnood

Legnood heeft veel mogelijke oorzaken en is geen besmettelijke aandoening. Het probleem zit altijd ergens in het proces van de leg. Zo kan legnood ontstaan wanneer kippen onvoldoende calcium binnenkrijgen. Calcium is belangrijk voor de ontwikkeling van de schaal van het ei. Problemen met die ontwikkeling kunnen leiden tot legnood. Kippengrit bijvoeren zorgt ervoor dat kippen zelf hun calcium behoefte kunnen vervullen.

Ook een onnatuurlijke vorm van het ei kan ertoe leiden dat het niet gelegd kan worden. Een voorbeeld is een te groot ei, doordat er bijvoorbeeld twee dooiers in het ei aanwezig zijn. Andere mogelijke oorzaken zijn overgewicht, een ontsteking van de eileider, ontwikkeling van een ei vóór de kip volgroeid is en een gebrek aan nestlocaties.

De gevolgen van legnood kunnen ernstig zijn voor hen. Het ei zit op een onprettige plek. Er kunnen infecties ontstaan en het weefsel van de kip kan beschadigd raken. Daarnaast zorgt legnood voor stress bij de kip. Bij uitblijven van behandeling kan de kip overlijden.

Symptomen van legnood

Legnood bij kippen is vrij goed te herkennen aan enkele duidelijke symptomen. De hen zal het nest niet of nauwelijks verlaten en lange tijd persen. Ook wordt een karakteristieke ‘pinguïn houding’ aangenomen: de kip waggelt als een pinguïn door de aanwezigheid van het ei. Kippen met legnood verliezen hun eetlust en drinken weinig. Ze zijn niet actief en hebben vaak trillende vleugels. De ontlasting van een kip met legnood is waterig of in zijn geheel niet aanwezig. Het ei blokkeert namelijk (grotendeels) de ontlasting. Soms zijn uitstulpingen van de cloaca zichtbaar bij kippen met legnood. Deze hangen in dat geval naar buiten.

Legnood voorkomen

Het risico op legnood bij kippen is altijd aanwezig. Zeker leghennen die voor het eerst een ei moeten leggen of oudere leghennen lopen vaak risico op legnood. Wel is er een aantal manieren om legnood zoveel mogelijk te voorkomen. Een goede gezondheid van de kippen is hierin van essentieel belang. Het is belangrijk dat kippen goed gebalanceerde legkorrels te eten krijgen.

Calcium mag hierin niet ontbreken, omdat calcium een belangrijk mineraal is voor de schaal van het ei. Het is verstandig niet meer dan nodig te voeren. In warme zomerweken eten kippen sowieso minder. Houd hiermee rekening en voer kippen niet bij, in deze periode; dit voorkomt overgewicht. Tenslotte dienen kippen voldoende beweging te krijgen, ook om overgewicht te voorkomen.Calcium vind je in grit en BSF larven.

Bij jonge hennen moet te veel kunst belichting voorkomen worden. Licht stimuleert de ei-ontwikkeling. Als een hen nog te jong is om een ei te leggen, kan er legnood ontstaan. Tenslotte moet ook de omgevingstemperatuur van de kippen niet te laag zijn, dan is het voor kippen namelijk lastiger om een ei te leggen. Zeker in de winter moet er worden gelet op een goede omgevingstemperatuur. Deze temperatuur verschilt per ras.

Legnood behandelen

Kippen met legnood dienen zo snel mogelijk apart gezet te worden, zodat ze een speciale behandeling kunnen krijgen. Hanteer de hen wel voorzichtig, zodat het ei niet inwendig kan breken. De kip moet in een verblijf geplaatst worden met een warme omgevingstemperatuur, bij voorkeur tussen de 28 en 32 graden. Dit stimuleert de leg. Ook kan de kip gehouden worden op een gaasbodem met daarin een bak warm water. De stoom die hier vanaf komt kan de leg bevorderen. Zorg er wel voor dat de omgevingstemperatuur niet boven de genoemde 32 graden komt. Het kan ook helpen om wat slaolie in de cloaca van de kip te druppelen. Soms kan het toedienen van extra calcium al voldoende zijn om de leg te laten plaatsvinden.

Wanneer er uitstulpingen rond de cloaca zichtbaar zijn, moeten deze terug naar binnen worden gebracht. Allereerst moet de kip worden ingewikkeld met verband of een handdoek. De vleugels en poten moeten hiermee bij elkaar gehouden worden. Vervolgens moet de uitstulping met lauw water schoongespoeld worden en voorzichtig naar binnen worden geduwd. Handschoenen zijn hierbij zeker een aanrader. Ingepakte kippen moeten een dag op een warme plek gelegd worden om te herstellen. In deze tijd moet het ei gelegd worden. Hierna kan worden bekeken hoe de kip herstelt en wanneer zij terug kan worden gezet bij de andere kippen. Het inpakken van de kip is geen gemakkelijk karwei . Neem bij twijfel altijd contact op met een dierenarts, bij voorkeur één die gespecialiseerd is in pluimvee.

Middelen tegen legnood

Om legnood te voorkomen, is het belangrijk dat kippen goed gebalanceerde voeding krijgen. De legkorrel dient onder andere voldoende calcium te bevatten. De legkorrel van Kasper Faunafood bestaat voor 3,5% uit calcium, waardoor de kippen ruim voldoende hiervan binnen krijgen.

Ook de omgevingstemperatuur is erg belangrijk bij het voorkomen van legnood. Met een warmtebron voorkom je dat de omgevingstemperatuur te laag wordt. De kippen bevinden zich altijd in een aangename omgevingstemperatuur en legnood wordt voorkomen. De juiste omgeving temperatuur verschilt per ras.