Pokken bij kippen en difterie zijn verwante aandoeningen die ontstaan na een besmetting met het avipoxvirus. Na een besmetting kunnen er pokken ontstaan op de huid van de kip en verdikkingen op de slijmvliezen (difterie). Hoewel een besmetting dodelijk kan zijn, kunnen symptomen en complicaties goed behandeld worden.

Besmetting en gevolgen van pokken bij kippen

Het avipoxvirus is een erg besmettelijk virus dat onder meer via muggen, bloedluis, contact met andere besmette kippen, besmet water en voedsel kan worden overgedragen. Snelle verspreiding in een populatie kippen is niet ongebruikelijk.

Na de besmetting duurt het ongeveer vijf tot acht dagen voordat er symptomen van pokken bij kippen en difterie zichtbaar zijn. Wanneer er enkel pokken ontstaan is de kans op sterfte relatief laag, maar bij de difterievorm van de infectie kan tot wel 50% van de kippen overlijden.

In zeldzame gevallen kan het virus in het bloed van de kip terechtkomen. De kans op overleven is bij deze vorm klein.

Symptomen

Hoewel beide aandoeningen dezelfde oorzaak hebben, verschillen de symptomen sterk van elkaar. Bij pokken kunnen de volgende symptomen optreden:

Symptomen van pokken:

• Vorming van wratachtige pukkels, met name op de kop, lel en kam gedurende drie tot vier weken
• Verlaagde weerstand
• Bacteriële infecties als gevolg van verminderde weerstand

Afhankelijk van het type bacteriële infectie kunnen meer symptomen optreden, soms levensbedreigend bij uitblijven van behandeling.

Symptomen van difterie:

Bij difterie ontstaan de symptomen niet op de huid van de kip, maar op de slijmvliezen van de mond en luchtwegen. Op de slijmvliezen ontstaan een geelachtige aanslag die soms kan zweren.

Bij ernstige vormen kan de verdikking zo groot zijn, dat de kip problemen krijgt met de ademhaling. Ook zorgen de ontstekingen voor een verminderde voedselopname, wat leidt tot vermagering en een verminderde weerstand.

Pokken/difterie voorkomen

Vanwege de hoge besmettelijkheid van het avipoxvirus is het nooit mogelijk om een infectie volledig te voorkomen. Wel kunnen er verschillende maatregelen worden getroffen om de kans op infectie te verkleinen:

• Zo min mogelijk stilstaand water bij de kippen (broedplaats voor muggen)
• Rode bloedmijt/bloedluis bestrijden in ren of stal
• Regelmatige reiniging van kippenhok, voedsel- en waterbakken
• Voldoende beweegruimte bij meerdere kippen om snelle overdracht te vermijden

Pokken/difterie behandelen

Er bestaat op dit moment geen medicijn dat het virus zelf kan doden. Wel is het mogelijk om kippen preventief in te enten. Bacteriële infecties als gevolg van de virusinfectie kunnen behandeld worden met ontstekingsremmers en antibiotica.

Bij een ziek dier is het met name goed om te letten op zwellingen rond de ogen en in de keelholte, omdat deze ertoe kunnen leiden dat de kip niet langer eet. Dwangvoeding is soms vereist.

Bij twijfel vraag altijd een gespecialiseerde dierenarts om hulp.

Middelen tegen pokken en difterie

Net als bij mensen is het lastig om virale infecties bij kippen effectief te bestrijden. Ook bij pokken en difterie worden alleen middelen gebruikt die symptomen bestrijden en de algehele gezondheid ondersteunen.

Bij bacteriële infecties die zijn ontstaan als gevolg van de virusinfectie wordt doorgaans alleen bij levensbedreigende gevallen antibiotica voorgeschreven door dierenartsen. Dit is vanwege een groeiend probleem van antibioticaresistentie in de pluimveehouderij.

Voor preventie van dergelijke infecties kan het kippenhok ontsmet worden met Halamid-d, dat onder meer bacteriën doodt. Cid 20 is een vergelijkbaar middel dat onder meer bacteriën, schimmels en virussen in het kippenverblijf doodt.