Aviaire leucose is een kippenziekte die ontstaat als gevolg van een virusinfectie. Bij aviaire leucose vindt er een ongeremde, kwaadaardige groei van afweercellen in de bursa plaats. De ziekte komt in principe alleen voor bij kippen, hoewel in laboratoria ook ander gevogelte besmet kon raken. Om deze reden wordt leucose ook wel eens kippenkanker genoemd. Leucose is niet behandelbaar en leidt altijd tot de dood van het dier.
Besmetting en gevolgen van aviaire leucose
Een aantal verschillende zogenaamde retrovirussen kan aviaire leucose veroorzaken. Dit gebeurt altijd op jonge leeftijd, bijna altijd voor de leeftijd van 14 weken. Besmetting kan verlopen van hen op kuiken, maar ook door contact met bijvoorbeeld besmette ontlasting.
Kippen ouder dan vier jaar kunnen de ziekte niet meer krijgen. Aviaire leucose leidt altijd tot de dood van de kip. Wel zijn sommige individuen meer resistent dan andere, waardoor zij langer leven.
Symptomen aviaire leucose
Aviaire leucose lijkt zeer sterk op de ziekte van Marek, met als grootste verschil dat het zenuwstelsel bij leucose niet wordt aangetast.
Symptomen treden stapsgewijs op en worden steeds heviger, zoals dat ook het geval is bij menselijke kanker.
In de eerste fase is er vaak sprake van:
- Vermagering
- Diarree
- Algehele zwakte
Na enkele maanden, vaak na de veertiende week, ontstaan ook de volgende symptomen:
- Ontwikkeling tumoren in diverse organen, waaronder de lever
- Onderdrukte eiproductie
- Verdikking botten, moeilijkheden met lopen
Wordt de kip niet vroegtijdig geëuthanaseerd, dan leidt aviaire leucose tot de dood.
Aviaire leucose voorkomen
Hoewel de infectieziekte niet behandeld kan worden, is het wel mogelijk om een infectie te voorkomen. Het virus is niet zo besmettelijk als bijvoorbeeld het pokkenvirus, dat lange tijd kan overleven buiten de kip. Regelmatige reiniging van het kippenhok met bijvoorbeeld witkalk en finecto wordt aanbevolen, met name om mijten en sommige vliegsoorten buiten het verblijf te houden. Deze dieren kunnen als drager van het virus fungeren.
Hiernaast is het belangrijk om zieke dieren op tijd te herkennen. Zij kunnen andere kippen besmetten en via het eiwit in het ei de infectie overdragen op eigen kuikens. Is er aviaire leucose aanwezig in de populatie, dan kan het verstandig zijn om voorlopig enkel met kippen ouder dan vier jaar te fokken. Deze kippen kunnen de ziekte immers niet meer hebben of krijgen.
Aviaire leucose behandelen
Zoals reeds vermeld, bestaat er helaas geen behandeling voor aviaire leucose. Afhankelijk van de omstandigheden kan ervoor gekozen worden de kip vroegtijdig te euthanaseren of de levenskwaliteit zo hoog mogelijk te houden. Doorgaans heeft de eerste optie de voorkeur vanwege het besmettelijke en ingrijpende karakter van de ziekte.
Bij twijfel vraag altijd een gespecialiseerde dierenarts om hulp.
Middelen tegen aviaire leucose
Omdat het virus zelf niet behandeld kan worden, richt de behandeling zich grotendeels op ontsmetting en preventie van bijkomende (bacteriële) infecties. Het verblijf kan behandeld worden met Halamid-d en/of Cid 20. Deze middelen doden onder meer bacteriën, virussen en in het geval van Cid 20 ook schimmels en gisten.
