Kortwieken en leewieken heeft als doel de kip het onmogelijk te maken om weg te vliegen. Bij kortwieken worden de buitenste slagpennen van de vleugels afgeknipt. Bij leewieken wordt bij zeer jonge kippen een vleugeldeel geamputeerd. Leewieken is grotendeels verboden. Alleen vogels die buiten worden gehouden zonder overkapping, mogen geleewiekt worden. Vanaf 2018 is Leewieken volledig verboden.

Leewieken

Leewieken moet zeer vroeg in het vogelleven gebeuren. Idealiter is de vogel maximaal drie weken oud. In deze periode bevatten de botten van de vogel nog veel kraakbeen, waardoor er nauwelijks bloedingen ontstaan bij de ingreep. Bij het leewieken wordt de vleugel geamputeerd vanaf het middenhandsbeentje. Dit is het botje waaraan de slagpennen zitten gehecht, die het belangrijkst zijn tijdens het vliegen. De ingreep is permanent. Nu mag Leewieken alleen nog plaatsvinden bij vogels die buiten worden gehouden zonder overkapping. Vanaf 2018 is leewieken volledig verboden.

Kortwieken

Kortwieken is minder ingrijpend en iets diervriendelijker dan leewieken. In principe is kortwieken geen lichamelijke ingreep, omdat er alleen iets gebeurt met de gevoelloze veren. Kortwieken kan op ieder moment in het vogelleven plaatsvinden en kan gemakkelijk thuis worden gedaan met behulp van een schone, scherpe schaar. Bij het kortwieken worden de slagpennen afgeknipt ten hoogte van de kleinere veren dichter bij het lichaam. Dit afknippen is volledig pijnloos voor de kippen.

Hoe kortwieken:

1. Vang de kip op een zo rustig mogelijke manier om stress te voorkomen. Houd de kip met duim en wijsvinger vast bij de basis van de vleugels.
2. Strek één vleugel volledig uit, zodat de veren goed zichtbaar zijn. De buitenste, lange veren zijn de slagpennen. Deze veren worden gekortwiekt.
3. Knip met een schaar de slagpennen één voor één af. Doe dit ten hoogte van de kleinere veren aan binnenkant en blijf ruim onder de dekveren bovenop de vleugel.
4. Eventueel kan je ervoor kiezen één of twee van de buitenste slagpennen intact te laten. Hierdoor is het minder duidelijk zichtbaar dat de vleugel gekortwiekt is als deze opgevouwen is.

Kippen vervangen jaarlijks hun verenpak. Dit proces noemen we de rui. Lees op de pagina rui meer over dit proces. Tijdens de rui ontwikkelt de kip weer nieuwe slagpennen. Deze moeten opnieuw gekortwiekt worden. Kortwieken moet dus één keer per jaar gebeuren. Vanaf 2018 is kortwieken volledig verboden.

Belemmering van de vrijheid

De meningen over kortwieken zijn verdeeld. De Dierenbescherming ziet kortwieken als onwenselijk, hoewel de stichting zich hier vooral richt tegen het kortwieken van wilde vogels. Een gekortwiekte kip wordt belemmerd in zijn vrijheid. De vogel kan immers niet meer wegvliegen met gekortwiekte vleugels. Toch is er ook wat te zeggen vóór het kortwieken van kippen. Het knippen van de veren veroorzaakt geen enkele pijn bij kippen. Daarnaast loopt een ontsnapte kip veel meer gevaar dan een kip in gevangenschap. Denk hierbij aan katten of vossen die de kip kunnen doden. Ook krijgen kippen in gevangenschap beter voer dan ze in de natuur kunnen vinden. Kortwieken is dus ook zeker in het voordeel van de kippen zelf.

Omheining/ren

Kippen hoeven niet altijd gekortwiekt te worden om ontsnapping te voorkomen. Een omheining die hoog genoeg is maakt ontsnapping voor de kippen onmogelijk. Hoe hoog de omheining moet zijn verschilt. Kippen met een ontsnappingsdrang hebben een omheining van in ieder geval 150 cm nodig. Soms is echter een omheining van slechts een halve meter al voldoende. Het is verstandig bovenop de omheining een stukje gaas te zetten dat over de ren heen helt. Dit maakt het voor de vogel een stuk lastiger om te ontsnappen.

Let er ook op dat kippen via andere objecten over een hoge omheining kunnen komen. Zet bijvoorbeeld niet een overdekt verblijf van een meter hoog naast een omheining van 150 cm hoog. De kip kan zo via het dak van het verblijf gemakkelijk over de omheining vliegen.